Już 28 listopada Black Friday, czyli święto zakupów. Dr Aldona Lipka z Uniwersytetu WSB Merito Bydgoszcz dostrzega, że dla wielu osób „szukanie promocji” to sposób na podniesienie poziomu dopaminy. Ekspertka zaleca uważne zakupy.
Black Friday i okres przedświąteczny to czas poszukiwania okazji, który sprzyja pochopnym decyzjom. U wielu ludzi uruchamiają się ewolucyjnie ukształtowane mechanizmy, takie jak poszukiwanie przyjemności i nagrody za zdobycie zasobów. Dawniej „polowanie” było nam potrzebne, aby zwiększyć szanse na przetrwanie, a dziś przeistoczyło się w „szukanie okazji”.
Mam wrażenie, że niektórzy ludzie rekompensują sobie brak angażujących ich aktywności, np. brak hobby, poprzez poszukiwanie doznań na zakupach. Przedsiębiorcy są coraz bardziej świadomi, że proces ten przybiera na sile i możemy zaobserwować wzrost działań, które mają zaspokoić naszą „potrzebę zdobywania”. Przykładem mogą być oferty limitowanych wersji produktów lub blind boxy, czyli zakupy pudełek-niespodzianek, które angażują kupujących emocjonalnie, skupiają ich myśli w trakcie oczekiwania i mają element ryzyka, jak wspomniane wcześniej polowania.
Biznes dostrzegając u klientów potrzebę zabawy i poszukiwania doznań będzie na to reagował. Niektóre marki opróżnią magazyny i może faktycznie zaoferują produkty w atrakcyjnych cenach. Jednak zawsze znajdą się tacy gracze rynkowi, którzy będą chcieli oszukać naiwnych klientów. Uważam, że dobre marki działają na zasadach win-win. Jeśli jakiś przedsiębiorca chce budować długotrwałe relacje z klientami, to będzie uczciwie funkcjonował na rynku. Proszę zauważyć, że najlepsze marki w poszczególnych kategoriach produktowych starają się działać transparentnie. Mistrzowie wiedzą, że wcześniej czy później klient może dowiedzieć się, iż „okazja” była kłamstwem. Tak – kłamstwem. Nie bójmy się mówić, że słabe marki manipulują i kłamią.
Podsumowując, zalecam w Black Friday dużą ostrożność i refleksję nad swoimi procesami decyzyjnymi. Może zamiast angażowania się w "polowanie na okazje" poszukajmy innej formy aktywności. Z wielu analiz naukowych wynika, że aby podnieść poziom dopaminy w organizmie należy zwiększyć aktywność fizyczną (najlepiej ćwiczenia interwałowe i morsowanie), albo relaksować się poprzez słuchanie ulubionej muzyki lub stosowanie praktyk uważności. A zanim dokonamy zakupu warto odpowiedzieć sobie na dwa pytania, czy produkt, który chcemy nabyć jest nam potrzebny i czy jest faktycznie w korzystnej cenie? Skorzystajmy z AI (np. ChatGPT) i przed dokonaniem zakupu zapoznajmy się z zestawieniem cen interesującego nas towaru z ostatnich np. 6 miesięcy. Dbajmy o siebie i o swoje finanse.
Dr Aldona Lipka – prodziekanka Uniwersytetu WSB Merito Bydgoszcz oraz adiunktka i wykładowczyni na Uniwersytecie WSB Merito w Toruniu oraz w Łodzi. Specjalistka ds. marketingu i zarządzania marką, absolwentka dwóch kierunków Uniwersytetu Warszawskiego (Wydziału Zarządzania oraz Wydziału Prawa i Administracji). Doktor nauk o zarządzaniu i jakości – stopień nadany przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Zarzadzania.
Ekspertka Izby Przemysłowo – Handlowej w Toruniu (z zakresu marketingu) oraz biegłasądowa Sądu Okręgowego w Toruniu, w obszarze zarządzania i marketingu (strategie: produktowe, cenowe, promocji oraz kultura organizacyjna i wycena marki). Przedsiębiorczyni i praktyk biznesu z kilkunastoletnim doświadczeniem w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej. Szkoleniowiec z zakresu marketingu, budowania marki i badań rynkowych.
