Zmiana to nowa stała. Jak firmy rodzinne radzą sobie ze zdarzeniami ostatnich czasów

31 maja 2022

Najstarsze na świecie firmy rodzinne mają ponad 1000 lat i przeżyły zarówno wojny jak i różne epidemie i kataklizmy. Tradycję biznesu rodzinnego ma również Polska i choć losy kraju niejednokrotnie ją przerywały, mamy dziś przykłady rodzimych firm, z których możemy być dumni. Jak przedsiębiorcy rodzinni to robią, że zdają się być odporni na kryzysy?

Zawirowania, które towarzyszą życiu gospodarczemu i społecznemu od ponad dwóch lat przypominają kilka „starych prawd”. Jedna z nich mówi, że jedyną stałą rzeczą jest zmiana. Inna, że nie ma skutecznych metod zarządzania i uniwersalnych czynników sukcesu, są jedynie tylko te chwilowo przydatne.

Równocześnie rośnie potrzeba znalezienia w tej przestrzeni zmienności jakichś stałych punktów orientacyjnych – procesów, ludzi, organizacji, które mają receptę na radzenie sobie w trudnych czasach. Takimi punktami odniesienia są dla wielu firmy rodzinne. Jeśli weźmie się pod uwagę, że najstarsze z nich mają ponad 1000 lat i przeżyły zarówno wojny jak i różne epidemie i kataklizmy, to ich modele biznesowe i recepty na sukces w burzliwym otoczeniu mogą inspirować.

Warto się zastanowić, przed jakimi wyzwaniami stoją współczesne przedsiębiorstwa i czy mają one uniwersalny charakter? Czy mechanizmy dostosowawcze firm rodzinnych są inne niż nierodzinnych i na ile są skuteczniejsze?

Z tym mierzą się przedsiębiorcy

Wyzwania przed jakimi stają dzisiaj wszystkie przedsiębiorstwa mają charakter społeczny, ekonomiczny i technologiczny. Związane są głównie z trendami na rynku pracy, na które składają się m.in.: brak rąk do pracy, nowe formy zatrudnienia i świadczenia pracy, konieczność zarządzania zespołami międzygeneracyjnymi i zróżnicowanymi narodowościowo oraz kulturowo. Ponadto zmianie ulegają i pojawiają się nowe trendy konsumenckie, mamy do czynienia z zerwanymi łańcuchami dostaw, a co za tym idzie być może wręcz z przerwanymi procesami globalizacji. Postępują procesy cyfryzacji, rosną i zmieniają się wymagania w zakresie społecznej i ekologicznej odpowiedzialności biznesu

mówi dr hab. Krzysztof Safin, prof. WSB, inicjator Kongresu Firm Rodzinnych, którego V edycja odbędzie się już 7 czerwca we Wrocławiu.

dr hab. Krzysztof Safin, prof. WSB - Dyrektor Centrum Biznesu Rodzinnego przy WSB we Wrocławiu, inicjator Kongresu Firm Rodzinnych.

Przedsiębiorstwa rodzinne nie są wolne od wpływu tych czynników, choć niektóre z nich mogą oddziaływać na nie silniej. Warto jednak pamiętać, że wpływ danego czynnika nie zawsze oznacza zwiększone trudności dla firmy – niekiedy stwarza wręcz dodatkowe możliwości rozwoju, czego przykładem jest wykorzystanie trendu, jakim jest patriotyzm konsumencki.

Trudno jednoznacznie ocenić, czy i dlaczego przedsiębiorstwa rodzinnego lepiej radzą sobie ze współczesnymi wyzwaniami. Część analityków biznesowych zgadza się, że o skuteczności przedsiębiorstwa nie świadczy jego rodzinny lub nierodzinny charakter, lecz efektywny model biznesowy. Jednakże wielu badaczy uznaje, że standardy zarządzania będą w przyszłości, częściej niż do tej pory, przejmowane właśnie od najlepszych przedsiębiorstw rodzinnych. Przedsiębiorstwa rodzinne będą zyskiwać na znaczeniu również jako przeciwwaga dla koncepcji kapitalizmu menedżerskiego. Kapitalizm rodzinny jawi się tu jako model sukcesu biznesowego o ludzkim obliczu. Przedsiębiorstwa rodzinne łączą bowiem w sposób szczególny dążenie do efektywności ekonomicznej ze społeczną odpowiedzialnością.

Co szczególnie wyróżnia firmy rodzinne?

Przedsiębiorstwa rodzinne to elastyczność działania oraz szybkość i jednoznaczność podejmowanych decyzji. Dotychczasowe kryzysy finansowe i ekonomiczne, jak choćby ten z lat 2008-2009, czy kryzys związany z pandemią COVID-19 wykazały, że przedsiębiorstwa rodzinne nie tylko przeszły je łagodniej, ale również szybciej osiągnęły pod względem stanu zatrudnienia i obrotów kondycję sprzed kryzysu. Firmy rodzinne poprzez swoje regionalne zakorzenienie czują nie tylko więź z regionem, ale także odpowiedzialność za losy jego mieszkańców i środowisko naturalne. Biznes rodzinny to przyjazne miejsce pracy nie tylko dla członków rodziny, ale wszystkich pracowników, miejsce nauki zawodu, szybkiego wdrażania nowych pomysłów i innowacyjności na co dzień. Równocześnie firmy rodzinne postrzegane są jako miejsce racjonalnych i przemyślanych decyzji. To przeciwnicy nadmiernego ryzyka, decyzji podejmowanych ad hoc i podążania za chwilową modą, a zwolennicy perspektywicznego myślenia i podejmowania pełnej odpowiedzialności za swoje decyzje.

W ich biznesowe DNA wydaje się wpisana cecha, którą można określić jako rezyliencję - czyli umiejętność dostosowania się do zmieniających się warunków, uodpornianie się, zdolność do odzyskiwania utraconych lub osłabionych sił, odporność na działanie szkodliwych i nieprzewidzianych czynników.

Tę zdolność do adaptacji i regeneracji zapewnia przedsiębiorstwom rodzinnym kilka powiązanych ze sobą czynników. Należą do nich przede wszystkim ścisły związek sfery emocjonalnej tworzonej przez więzi rodzinne ze sferą biznesową, oparcie biznesu na trwałych wartościach daleko wykraczających poza sferę finansową oraz połączenie losów i celów konkretnych ludzi z losami przedsiębiorstwa

wyjaśnia dr hab. Krzysztof Safin, prof. WSB, Dyrektor Centrum Biznesu Rodzinnego i inicjator Kongresu Firm Rodzinnych we Wrocławiu.

Ten splot losów rodziny z losami firmy pokazuje, że w przedsiębiorstwach rodzinnych nie chodzi tylko o biznes, lecz o ludzi, którzy firmę tworzą. Dla nich jest ona częścią życia, codzienności, warunkiem bezpieczeństwa najbliższych oraz niejednokrotnie rodzinnym skarbem pielęgnowanym z sercem i poświęceniem od pokoleń. Swoją troską o ten skarb obejmują również otoczenie, w którym funkcjonują, co zapewnia innym pracę i działa korzystanie na region, w którym przedsiębiorstwo działa.

Kongres Firm Rodzinnych_grafika z datą.jpg

Kongres Firm Rodzinnych „Odnowa od nowa” już 7 czerwca

Więcej informacji o tym jak radzą sobie ze współczesnymi wyzwaniami firmy rodzinne, a także ich dobre praktyki i sposoby działania, będą przedstawione na Kongresie Firm Rodzinnych „Odnowa od nowa”, który odbędzie się już 7 czerwca br. we Wrocławskim Centrum Kongresowym. Uczestnictwo w wydarzeniu jest bezpłatne, zapisy uczestników prowadzone są przez stronę www: https://kfr.com.pl/.

Katarzyna Saranek

rzecznik prasowy Uniwersytet WSB Merito we Wrocławiu

602615415