Jeszcze „tylko” 132 lata do równości

W lipcu pojawił się Raport „Global Gender Gap” przygotowany przez Światowe Forum Ekonomiczne. Jest to najdłużej funkcjonujący indeks, który śledzi postępy w zmniejszaniu luk pomiędzy płciami w czasie od momentu jego powstania w 2006 roku. Global Gender Gap Index mierzy obecny stan rzeczy, ale również prognozuje drogę, którą muszą pokonać poszczególne kraje oraz regiony świata, aby uzyskać parytet płci w czterech kluczowych obszarach: gospodarczym, edukacyjnym, zdrowotnym i politycznym.

Global Gender Gap Index podaje wyniki w skali od 0 do 100, a wyniki można interpretować jako pokonany dystans do uzyskania parytetu (tj. procent luki między płciami, która została zamknięta). Porównania między krajami mają na celu wsparcie identyfikacji najskuteczniejszych polityk służących zlikwidowaniu różnic między płciami.

W 2022 r. globalna różnica między płciami została zniwelowana o 68,1%. Jednak, pomimo dość pozytywnie wyglądających wskaźników, dokładna analiza wskazuje, że przy obecnym tempie postępu osiągnięcie pełnego parytetu zajmie 132 lata. Stanowi to niewielką czteroletnią poprawę w porównaniu z szacunkami z 2021 r. (136 lat do parytetu). Różnice są znaczne w zależności od badanych obszarów. W zakresie politycznym uzyskanie parytetu zajmie aż 155 lat, w obszarze gospodarczym 151. Najmniejsze różnice między płciami w zakresie uczestnictwa i szans występują w obszarze edukacji i wynoszą 22 lata.

Jeśli chodzi o podział na regiony w kontekście czasu do uzyskania parytetu to światowy prym wiedzie Ameryka Północna, zamykając 76,9% różnicy między płciami. Tuż za nią plasuje się Europa, która zlikwidowała 76,6% swojej luki. Na trzecim miejscu Ameryka Łacińska
 i Karaiby, które wypełniły 72,6% różnic. Azja Środkowa wraz z Azją Wschodnią i Pacyfikiem mają najwięcej do przepracowania – ich wynik to odpowiednio 69,1% i 69% postępu.

Należy również wskazać, że chociaż żaden kraj nie osiągnął jeszcze pełnego parytetu płci, dziesięć największych gospodarek zlikwidowało co najmniej 80% różnic między płciami. Wzorem do naśladowania jest Islandia (90,8%), która pozostaje jedyną gospodarką, która zlikwidowała ponad 90% różnic między płciami i tym samym prowadzi w światowym rankingu.

W raporcie „Global Gender Gap” Polska znalazła się mniej więcej w połowie stawki, bo na 77. miejscu w rankingu ogólnym (czyli biorącym pod uwagę wszystkie cztery badane obszary). W 2021 roku zajmowała 75. pozycję. Natomiast jeśli chodzi o wskaźnik aktywności zawodowej nasz kraj jest na 82. miejscu, a w przypadku szacowanego dochodu z pracy zajmujemy miejsce 75. Najgorsze wyniki uzyskujemy w zakresie równość płac za podobną pracę – 119. Miejsce. Potwierdzają to dane Eurostatu i GUS-u w zakresie luki skorygowanej, czyli biorącej pod uwagę wynagrodzenie osób różnych płci na podobnych stanowiskach, z podobnym stażem pracy, w podobnej branży oraz podobnej wielkości firmy. Dane Eurostatu za 2021 rok pokazują jednocześnie, że nasz kraj wypada naprawdę dobrze pod względem luki nieskorygowanej (4,5%), czyli procentowej różnicy między średnim wynagrodzeniem wszystkich aktywnych zawodowo kobiet i mężczyzn. To jeden z najlepszych wyników wśród krajów europejskich, ale czy miarodajny?

Najlepsze wyniki uzyskujemy jeśli chodzi o obsadę na stanowiskach wyższych urzędniczych i menedżerskich – tu Polska zajmuje miejsce 26. W badaniu wskazano również procentowy udział kobiet w kilku podkategoriach (cele uzupełniające i wskaźniki kontekstowe) – w zakresie zróżnicowania udziału kobiet w zarządach (tylko kraje OECD) wskaźnik wynosi 24,7 proc. (dla porównania w Czechach 23 proc.). 21,2 proc. firm w Polsce, to firmy z większościowym udziałem kobiet (dla porównania w Czechach jest to 16proc.), zaś 27,8 proc. firm to firmy z kobietami na najwyższym szczeblu menedżerskim (Czechy: 16,1 proc.).

Udział kobiet zatrudnionych na stanowiskach kierowniczych w Polsce zwiększył się z 33,3 proc. w 2016 roku do 36,9 proc. w 2022 roku. Jedynie wybrane branże mają poziomy zbliżone do parytetu płci w przywództwie, takie jak organizacje pozarządowe (47 proc.), edukacja (46 proc.) oraz usługi związane ze zdrowiem i urodą (45 proc.). Na drugim końcu skali znajdują się: energetyka (20 proc.), produkcja (19 proc.) i infrastruktura (16 proc.).

Analiza przygotowana na podstawie „Global Gender Gap Report 2022” dostępnym na stronie World Economic Forum.