Ekspert: Pracodawcy budują dobrostan pracowników, czyli jak zadbać o własny biznes

Badanie dobrostanu polskich pracowników przeprowadzone przez Mindgram (Badanie dobrostanu polskich pracowników, Analiza stanu kondycji psychicznej na rodzimym rynku pracy i rekomendowane działania naprawcze, Mindgram, 2023) przedstawia zatrważający obraz pracownika na polskim rynku pracy.  78% zatrudnionych odczuwa dobrostan na poziomie umiarkowanym lub niższym. Zaś tylko 22% osób pracujących określa swój stan jako dobry. Wydawałoby się, że taki wynik jeszcze nie jest zły. Tymczasem, gdy rozpatruje się kondycję psychiczną pracowników z perspektywy potencjalnego wypalenia zawodowego, okazuje się, że 45% odczuwa ten stan z różnym nasileniem objawów.  

Najniższe poczucie dobrostanu wykazały osoby pracujące w sektorze technologicznym (85%). Na drugim miejscu znaleźli się pracownicy sprzedaży detalicznej (80%). Następnie branża zdrowotna i farmacja oraz finansowa i prawna (76%). Taki stan rzeczy pokazuje pogorszenie zdrowia psychicznego i fizycznego pracowników. Co w konsekwencji generuje dla pracodawców wzrost kosztów związanych z nieobecnością pracownika w pracy lub z jego obniżoną efektywnością działań.

To, że przedsiębiorcy zauważają negatywny wpływ braku dobrostanu u swoich pracowników na wyniki finansowe, jest rzeczą oczywistą. Istotną zmianą w tej sytuacji jest fakt, że coraz więcej pracowników dostrzega znaczenie odczuwania równowagi w swoim życiu oraz negatywny wpływ pracy na ich stan psychiczny. Jak ważnym elementem staje się well-being dla pracowników, niech podkreśli fakt, że 81% zatrudnionych jako priorytet wybrałoby dobre zdrowie psychiczne zamiast wysoko płatnej posady (Ultimate Kronos Group, Mental Health at Work: Managers and Money, 2023). Czym jest więc dobrostan, który tak bardzo zyskuje na znaczeniu? 

Dobrostan zbudowany jest z kilku aspektów życia człowieka: fizyczności, kontaktów społecznych, spełnienia zawodowego oraz finansów. Do wymienionych obszarów należy dodać jeszcze jeden – psychiczny. Na wszystkich polach działania pracownik powinien czuć spełnienie, aby mówić o dobrostanie. Zachwianie chociaż jednego punktu, powoduje odczuwanie dyskomfortu i pogłębianie się niezadowolenia, a co za tym idzie, obniżanie się poziomu odczuwalnego well-beingu, wpływając negatywnie na aspekt psychiczny, który z kolei odbija się na stronie finansowej przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorcy coraz częściej wskazują na problem, jakim jest niewątpliwie zdrowie psychiczne pracowników. Coraz częściej również deklarują prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu odczuwania dobrostanu przez wszystkich członków zespołu.

Tymczasem, aż 63% osób zatrudnionych twierdzi, że kadra zarządzająca nie dba o ich well-being. Tylko 10% uważa, że może liczyć na wsparcie ze strony swoich szefów w obszarze zdrowia psychicznego (AON, Long hours and burnout, 2021). Dane te wskazują niepokojący trend, który może mieć przełożenie na wzrost poziomu rotacji pracowników w firmie.  

Pracodawcy nie są bezsilni wobec takiego stanu rzeczy. Dysponują rozwiązaniami, za pomocą których mogą zadbać o dobrostan pracowników. Jednym z kluczowych elementów zbudowanie w każdym z pracowników pozytywnego nastawienia do samego siebie i samoakceptacji poprzez świadomie budowaną przyjazną atmosferę pracy. Otwartość oraz umiejętność dawania budujących feedbacków członkom zespołu przekładają się natomiast na zaufanie i empatię pomiędzy pracownikami. Takie podejście umożliwia tworzenie relacji przyjacielskich, bazujących na zrozumieniu i akceptacji drugiej strony, co z kolei przekłada się w dalszej perspektywie na zaangażowanie i efektywność wykonywanej pracy.

Oprócz przyjaznych stosunków międzyludzkich ważne dla dobrostanu jest także zarysowanie obszaru odpowiedzialności i niezależności działania każdego z pracowników. Autonomia oraz samosterowalność są warunkami, jakie muszą zostać spełnione, aby osoby zatrudnione mogły odczuwać tak pożądaną wolność, jak i poczucie radzenia sobie w życiu codziennym.

Następnym krokiem do stworzenie dobrostanu psychicznego jest poczucie sprawczości swoich działań. Wywieranie wpływu na otoczenie, aktywne uczestniczenie w codzienności, wdrażanie zmian według swoich potrzeb i wartości, przekładają się obok sprawczości na samoakceptację i poczucie autonomii, umożliwiając jednocześnie tworzenie pozytywnych relacji z innymi.

Każdy pracownik powinien mieć także jasno zarysowany cel swoich działań. Ukierunkowanie na osiągnięcia buduje zdolność decydowania i umiejętność samodzielnego realizowania planu, a jednocześnie własnych ambicji. Otwiera na odmienne poglądy, zmuszając do refleksji i rozwoju. Daje to jednostce poczucie sensu i znaczenia jej działań. Wzmacnia produktywność i kreatywność.

Rozwój osobisty jest następnym obszarem, jaki musi być spełniony, aby pracownicy odczuli dobrostan psychiczny. Doskonalenie własnych umiejętności, realizacja potencjału, poszukiwanie nowych kierunków rozwoju, prowadzą do wzrostu kompetencji i samorealizacji. Otwierają także na nowe doświadczenia.

Przedsiębiorcy samodzielnie mogą wspierać pracowników w budowaniu well-beingu na co dzień, szczególnie w obszarze pracy zawodowej. Warunkiem jest jednak kompleksowe podejście do tematu.

Oprócz budowy systemów wsparcia psychicznego, obejmujących codzienne wsparcie, prewencję i interwencję, zapewnienie dostępu do zaawansowanej pomocy, punktem wyjścia dla pracodawcy jest zrozumienie, że każdy pracownik jest indywidualnością. Dlatego oferowanie każdemu takich samych na przykład benefitów mija się z celowością działania. W tym przypadku sprawdzą się raczej programy kafeteryjne, niosące szeroką ofertę propozycji, z których pracownicy mogą korzystać w zależności od sytuacji życiowej i realizowanych priorytetów.

Wprowadzenie do organizacji edukacji psychologicznej, opierającej się na prawdach i łamaniu stereotypów to następne narzędzie w ręku pracodawcy. Budowa kultury organizacyjnej opartej na otwartej i wychodzącej od przedsiębiorcy komunikacji zachęca nie tylko członków zespołów, ale także kadrę zarządzającą oraz działy HR do wspierania pracowników w poszukiwaniu równowagi i budowaniu własnego dobrostanu.

Pamiętając o tym, że to kadra managerów jest tą siłą, która przekazuje dalej w krwioobiegu przedsiębiorstwa przyjęte przez zarząd wartości, ważne staje się stworzenie wspierającej kultury organizacyjnej nie tylko pracowników w osiąganiu dobrostanu, ale i liderów w doskonaleniu umiejętności nowoczesnego przywództwa oraz zarządzania well-beingiem w zespołach. Takie podejście staje się szczególnie ważne w przypadku deklaracji wygłaszanych przez pracowników o chęci odejścia z przedsiębiorstwa ze względu na złe stosunki z szefem.

Zastosowanie nawet tych podstawowych narzędzi może się okazać pomocne i wspierające dla pracowników szczególnie w sytuacji, kiedy 44% pracowników deklaruje u siebie występowanie objawów depresyjnych, zaś 35% odczuwa stany lękowe. Zaś wypalenie zawodowe dotyczy 45% pracowników na rynku polskim.

Autorem tekstu jest Katarzyna Tatarkiewicz, która od 25 lat zajmuje się biznesowo działaniami z obszaru marketingu, psychologii biznesu, zarządzania zasobami ludzkimi. Pracowała dla spółek medialnych, zajmujących się nowymi technologiami, nieruchomościami, finansami. Wykładowczyni, ekspertka i menedżerka kierunku marketing i sprzedaż na Uniwersytecie WSB Merito Warszawa. 

Wspiera kadrę zarządczą we wprowadzaniu programów well-beingowych do struktur firmy, w elastycznej ich modyfikacji w celu osiągnięcia maksimum zysku z posiadanego kapitału ludzkiego z przełożeniem na finansowe wyniki firmy. Wskazuje managementowi kierunki działań w zarządzaniu zespołami różnorodnymi, wspomaga we wprowadzeniu inkluzywności do organizacji. Doradza z dziedziny budowy wizerunku własnego, marek oraz przedsiębiorstw. Trenerka i autorka artykułów z tematyki biznesowej oraz psychologicznych aspektów zachodzących procesów na rynku pracy.