Czy jest szansa na zakończenie wojny w Ukrainie?

Konflikt, który rozgrywa się tuż za naszą granicą, pokazał, jak wiele znaczy spójna i zdecydowana postawa krajów Unii Europejskiej, jak również krajów Paktu Północnoatlantyckiego. Analizując przyczyny eskalacji konfliktu, czego efektem było rozpoczęcie działań wojennych, możemy dojść do wniosku, który wskazuje, że jednym z głównie powtarzanych punktów konfliktowych był proces charakteryzowany przez Kreml jako rozszerzanie wpływu Paktu Północnoatlantyckiego i nadmierna aktywność NATO na jego wschodniej flance. Co więcej, w drugiej połowie 2021 roku, władze Rosji, niejednokrotnie publicznie prezentowały stanowisko, że Ukraina jest kontrolowana przez państwa zachodnie, a ekspansja wojsk NATO na jej terytorium już trwa, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Czy taki wniosek może być jedyny? Niekoniecznie. Problematyka genezy wojny to złożony temat. Analizując politykę zagraniczną Kremla, która jest realizowana w sposób nachalny i agresywny, wobec reszty Świata można mieć nieodparte wrażenie, że wyżej wymieniony „punkt zapalny” był tylko pretekstem do rozpoczęcia działań wojennych.                                                                                                            
W wypowiedziach zagranicznych polityków nie raz można było usłyszeć, że Władimir Putin marzy o Rosji z czasów Związku Radzieckiego. Często w światowej opinii publicznej pojawiały się komentarze, wskazujące na fakt, że Władimir Putin chce zapisać się w historii Rosji jako przywódca, który odzyska, potęgę Rosji przywracając, chociaż po części jej kształt z czasów ZSRR. Można stwierdzić, że w tej części Świata, od czasów zakończenia II wojny światowej, Rosja rządzona przez Putina stanowiła realne   zagrożenie dla porządku i bezpieczeństwa. Marzenia Władimira Putina o potężnej militarnie i gospodarczo Rosji okazują się mrzonkami, a działania wojenne oparte na chaosie, braku strategii i słabo wyszkolonej armii pokazały, że kraj, który o sobie miał mniemanie mocarstwa, okazał się nim tylko w teorii. Niestety, kolejny raz trzeba wyraźnie powiedzieć, że wyimaginowane pomysły rosyjskich dygnitarzy kosztują życie tysięcy niewinnych ludzi. Wątek ten jest tematem na długą dyskusję.

Mając na uwadze powyższe analizy, czy zatem powinniśmy patrzeć na działania Rosji przez pryzmat strachu? Czy powinniśmy jeszcze bardziej wzmocnić sankcje i wesprzeć militarnie Ukrainę? Kiedy zakończy się wojna…? Często spotykam się z takimi pytaniami, które są zadawane przez różne środowiska ludzi. Odpowiedź na to pytanie nie jest zero-jedynkowa. Udzielając odpowiedzi, trzeba myśleć w kilku kontekstach. Po pierwsze, należy przeanalizować i podjąć próbę określenia osobowości samego Władimira Putina. Nie jest tajemnicą, że jego korzenie zawodowe sięgają KGB. Nie jest też tajemnicą, że nie był to nadzwyczaj wybitny agent. Jego cechami charakterystycznymi, o których mówią, byli współpracownicy z czasów pracy dla wywiadu, były podejrzliwość, brak zaufania do ludzi i otoczenia, bezwzględność w działaniu, brak empatii, dążenie do realizacji celów bez względu na środki. Ja dostrzegam jeszcze jedną, moim zdaniem niebezpieczną cechę Władimira Putina, która ma realny wpływ na dalsze losy wojny, a także na bezpieczeństwo światowe. Ta cecha to nieprzewidywalność. W lutym 2022 roku, wielu ekspertów od bezpieczeństwa, analizowało decyzje Putina i spora część z nich twierdziła, że decyzja o ataku na Ukrainę byłaby równoznaczna z samounicestwieniem Putina w świecie w sensie politycznym i gospodarczym. Jak widać, Putin co pomyślał, to zrobił, bez względu na to, jakie poniesie konsekwencje.

Aby prowadzić działania wojenne, należy mieć broń. Widać w ostatnich tygodniach, że Rosja wzmacnia swoje wyposażenie wojskowe, zakupując broń od Korei Północnej. Broń ta nie należy do najnowszych zdobyczy technologicznych, ale w znaczący sposób wzmacnia zasoby rosyjskie przede wszystkim o pociski artyleryjskie (zwłaszcza kalibru 122 mm i 152 mm) oraz rakiety kalibru 122 mm. Ponadto w ostatnim czasie Rosja zakupiła od Teheranu unowocześnione drony kamikadze Shahed-136 i rakiety balistyczne. Z informacji wywiadowczych wynika również, że Kreml zainteresowany jest rakietami Fateh-110, których zasięg to nawet 700 km. Nie można również zapominać o rakietach Iskander, których produkcję w ostatnich tygodniach wznowiono, oraz innych typach broni, którą Rosja posiada od czasów ZSRR, w tym broni jądrowej (nieco przestarzałej), którą często Kreml straszy zachodni świat.

Po drugie, w kontekście wcześniej postawionego pytania, w nawiązaniu do powyższej analizy, warto spojrzeć na wojnę przez pryzmat NATO, UE i wsparcia dla Ukrainy. Bezsprzecznym jest fakt, że należy wspierać uchodźców i ludzi żyjących w Ukrainie. Niewątpliwie trzeba realizować wspólną politykę państw UE (i nie tylko UE) dotyczącą uchodźców. A co ze wsparciem militarnym? Tu dochodzimy do wątku, który wymaga bardzo zrównoważonych i przemyślanych działań. Zrównoważonych – ponieważ decyzje związane z pomocą militarną przekazywaną przez między innymi Polskę, czy Niemcy to decyzje państw, które są członkami NATO. Co zrozumiałe, takie decyzje nie mogą być nieprzemyślane i podejmowane pod wpływem emocji i chwili, co na początku wojny, mam wrażenie, miało miejsce. Przynależność do NATO to odpowiedzialność za decyzje i podejmowanie ich w sposób kolegialny. Wsparcie dla Ukrainy jest widoczne. Broń (od karabinów po czołgi) dostarczana jest między innymi z USA, Polski, Niemiec, Norwegii, Estonii, Korei Południowej i wielu innych państw. Ponadto, do Ukrainy płynie strumień pieniędzy, między innymi z UE, który jest wydawany na dozbrojenie. Postawa wielu Państw jest wynikiem porozumienia przywódców, którzy wiedzą, że walka w Ukrainie jest walką o pokój i o światowy porządek, który jest gwarancją do zachowania bezpieczeństwa w różnych jego aspektach – od militarnego, zacząwszy na gospodarczym i energetycznym skończywszy.

Po trzecie, wracając do pytania dotyczącego, co dalej z wojną – dziś absolutnie nie można jednoznacznie stwierdzić, że zbliżamy się do jej końca. Owszem, można obserwować momenty osłabienia Rosji. Można obserwować chaos decyzyjny po stronie Rosji, związany ze strategią działań wojennych. Nie oznacza to jednak, że wojna dobiega końca. W ocenie sytuacji kolejny raz przywołam wątek „nieprzewidywalności” charakteru Władimira Putina, który, moim zdaniem, jest jednym z najgroźniejszych czynników wpływających na scenariusz tej haniebnej wojny. Wierzę, że pomoc dla Ukrainy, tak wielu państw świata przyczyni się do szybszego zakończenia tego konfliktu. Liczę na to, że sankcje znacząco ograniczą możliwości finansowe Rosji. Liczę na to, że środowisko współpracowników skupione wokół Putina, ograniczy jego władzę, co doprowadzi do szybszego zakończenia tej bestialskiej wojny.